معجزه‌‌ی یادداشت برداری
حتما شما تجربه‌ی کنفرانس در دوران تحصیل خود داشته اید و دیده اید که حتی سالها بعد موضوع کنفرانس هنوز در ذهن شما ثبت شده است .ممکنه براتون سوال باشه که چرا و چگونه این مطالب بعد از مدتها هنوز در ذهن شما باقی مانده است . ارایه کنفرانس دردوران تحصیل معمولا به این نحو بود که ابتدا شما یک مطلبی رو به طور کامل مطالعه میکردید ، در مرحله بعد از مطالب مهم یادداشت برداری میکردید و در آخر از روی یادداشت های خود کنفرانس میدادید . در این سلسله مراحل امور متعددی وجود دارد که به شدت باعث تثبیت مطالب در ذهن شما میشوند ، از جمله یادداشت برداری که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت.
شما در مورد انواع حافظه ، حافظه‌ی کوتاه مدت و بلند مدت شنیده اید ، اما احتمالا چیز زیادی در مورد نحوه کار مغز برای تثبیت مطالب و انتقال از آنها از حافظه کوتاه مدت به بلندمدت نمیدانید . در ابتدا بیاید با نحوه ثبت اطلاعات دریافتی در حافظه بلند مدت آشنا شویم :
مرحله اول دریافت اطلاعات از محیط اطراف توسط یکی از حواس پنجگانه ماست ، یعنی یا میشنویم یا میبینیم یا لمس میکنیم یا میچشیم و یا بو میکشیم و اطلاعاتی را به مغز میرسانیم . در مرحله بعد اطلاعات دریافت شده وارد حافظه کوتاه مدت ما میشوند جالبه بدانید که خاطرات کوتاه مدت تنها به مدت ۳۰ ثانیه در مغز باقی میمانند مرحله بعئ مرحله انتقال مطالب به حافظه بلندد مدت هست. در مغز ما شبکههای عصبی متعددی وجود دارد که هر چه سیگنالهای بیشتری از آنها عبور کنند این شبکههای سیناپسی تقویت میشوند و یادگیری ما بلند مدت میشود. هرچقدر مرور و یادآوری اطلاعات بیشتر اتفاق بیفتد این شبکههای عصبی قویتر میشوند و درنتیجه یادآوری آن اطلاعات برای ما در بلند مدت راحت‌تر میشود .
یکی از کارهایی که به انتقال مطالب به حافظه بلند مدت کمک میکند ، یادداشت برداری و نوشتن نکات مهم مطالب است به طوری که اگر دانش اموزان فقط مطالب را ببیند یا بشنود و بخوانند نمی توانند به این اندازه حجم اطلاعات را به حافظه بلند مدت بسپارد و در کل شاید 20 % از مطالب را به حافظه بلند مدت بسپارد. از تحقیقات انجام شده روی دانش آموزان به این نتیجه رسیدند که یکبار مطالعه کردن همراه با یادداشت برداری می تواند معادل 8 بار صامت خواندن در ثبت مطلب تاثیر بگذارد . یعنی برای ثبت مطالب در ذهن یادداشت برداری کمک ویژه ای خواهد کرد این موضوع وظیفه مشاوران را برای آموزش یادداشت برداری به دانش اموزان سنگین تر خواهد کرد.
اما نکته اصلی که باید تاکید کنم ، این است که یاداشت برداری صرفا مربوط به منابع مکتوب مثل کتاب و جزوه و یا روزنامه نیست بلکه دانش آموزان می بایست از فایل های صوتی فیلم های آموزشی و یا از تدریس های آنلاین و آفلاین معلم خود یادداشت برداری کنند.
در واقع یادداشت برداری یک از مهم ترین مهارت های تحصیلی است که باید دانش آموزان را فراگرفته و در هر برهه ای از زندگی هنگام مطالعه کتاب های غیر آکادمیک و غیر درسی از هر زمینه ای می توانند از این آموزه بهره گرفته و حجم زیادی از اطلاعات را در ذهن بسپارند.
هدف یادداشت برداری:
مهم ترین هدف یادداشت برداری این است که دانش آموزان را از یک فرد شنونده غیر فعال به یک فرد پژوهشگر تبدیل می کند.در واقع می توان گفت مهم ترین هدف یادداشت برداری تبدیل افراد در حال کسب دانش ، چه دانش آموز و چه دانشجو از یک فرد شنونده ، ببیننده و خواننده به یک فرد پژوهشگر می باشد که در قامت لباس پژوهشگر به مطالعه بپردازد و از یک فرد منفعل و غیرفعال و صرفا خواننده و شنونده یا بیننده به یک فرد فعال و پژوهشگر تبدیل گردد که می تواند تاثیر به سزایی در تحقق یادگیری داشته باشد.
یادداشت برداری دارای فواید زیادی است که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره خواهم کرد:
- به خاطر سپردن مطالب و انتقال مطالب به حافظه کوتاه مدت به صورت مستقیم
- یاآوری سریع مطالب و انتقال مطالب به حافظه بلند مدت به صورت غیر مستقیم
- زودآموزی در کلاس با فعال شدن دانش آموز حین تدریس معلم
- افزایش عمق یادگیری با درگیرشدن چند حس دانش آموز به هنگام حضور در کلاس و همچنین مطالعه کردن
- افزایش کیفیت مطالعه با نظم بخشیدن یادداشت برداری به افکار دانش آموز
- افزایش دقت و تمرکز در منزل با فعال شدن دانش آموز در حین مطالعه
و درکل باید بدانید یادداشت برداری فواید زیادی برای دانش آموزان خواهد داشت که موجب افزایش عمق یادگیری، کیفیت مطالعه ،دقت و تمرکز،صرفه جویی در زمان و…خواهد شد.
روش یادداشت برداری حین تدریس در کلاس:
1:پیش خوانی قبل از ورود به کلاس
2:استفاده از مطالب روی تخته یا وایت برد
3:توجه به رفتار های کلامی و غیر کلامی معلم
4:گوش دادن به جای شنیدن و تقویت این مهارت
5: نگارش سریع و در عین حال مرتب و خوش خط
6: مبادله یادداشت خود با دوستان و مقایسه آنها
در انتهای نکات تکمیلی مبحث یادداشت برداری به نکات اختصاصی یادداشت برداری و حاشیه نویسی هنگام حل تمرین می پردازیم.
اصول صحیح حاشیه نویسی:
- قرار دادن کاغذ سفید لابه لای صفحات کتاب
- خالی گذاشتن بخشی از حاشیه سفید کتاب
- افزودن نکات سوالات در حاشیه کتاب کنار پاراگراف مربوطه
- دسته بندی کردن مطالب با رسم درخت واره های کوچک کنار پاراگراف های دارای مباحث ترکیبی
- ارجاع دادن و یا لینک کردن مطالب کنارهر پاراگراف
باید بدانید که مهم ترین نکته این است که حاشیه نویسی از حل تمرین ها باشد و دانش آموز نباید وقت خود را به حاشیه نویسی بدون حل تمرین اختصاص دهد ، بلکه باید آن قدر تمرین حل کند که بتواند نکات بیشتری را حاشیه نویسی کند.
در این مقاله سعی کردیم به طور اختصار مهمترین مطالب مربوط به یادداشت برداری را توضیح دهیم تا با اطلاع از این این امر مهم و تاثیرگذار در روند پیشرفت درسی و غیردرسی ، از این پس یادداشت برداری را به یکی از عادت های مثبت خود تبدیل کنید.
دیدگاهتان را بنویسید
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.